Ekimoz Nedir?
Ekimoz, kılcal damarlarda meydana gelen bir hasar sonucu cilt altında görülen bir kanama türüdür. Cilt altına sızan kan, belirli bir alanda birikerek cilt üzerinde mor veya kırmızı bir bere şeklinde renk değişimi oluşturur. Bu renk zamanla açılarak sırasıyla mavi, yeşil, kahverengi ve sarı tonlarına dönüşür ve sonunda silikleşerek kaybolur. Ekimozun büyüklüğü ve şekli, alınan darbenin şiddetine ve darbe oluşturan cismin çeşidine göre değişiklik gösterebilir.
Ekimoz Nedenleri Nelerdir?
Ekimozun en sık karşılaşılan nedeni travmadır; yani düşme, çarpma veya darbe gibi fiziksel etkilerdir. Ancak ekimoz oluşumuna yol açan başka faktörler de bulunmaktadır:
- Travma: Günlük yaşamda karşılaşılan basit çarpmalar veya spor yaralanmaları en yaygın nedenlerdendir.
- İlaç Kullanımı: Kanın pıhtılaşma yeteneğini etkileyen bazı ilaçlar ekimoza neden olabilir. Bunlar arasında antikoagülanlar (kan sulandırıcılar), aspirin, ibuprofen, naproksen gibi non-steroid antiinflamatuar ilaçlar, steroidler ve bazı antidepresanlar yer alır.
- Trombosit Sayısı ve Fonksiyonları: Trombosit sayısının düşük olması veya pıhtılaşmada görev alan proteinlerin eksikliği, kan sızıntısının daha uzun sürmesine ve ekimoz oluşumuna yol açabilir.
- Hastalıklar: Kanama ve pıhtılaşma bozuklukları (hemofili, Von Willebrand hastalığı gibi), bağ dokusu hastalıkları ve bazı enfeksiyonlar ekimoz nedeni olabilir.
- Yaş ve Cilt Yapısı: Çocuklarda ve yaşlılarda cilt incelmesi ve kılcal damarların daha kırılgan olması nedeniyle ekimoz daha sık görülebilir.
Ekimoz Belirtileri ve Çeşitleri
Ekimozun temel belirtisi, ciltte oluşan mor veya kırmızı renk değişimidir. Ayrıca bölgede ağrı, hassasiyet ve şişlik görülebilir. Ekimozlar büyüklüklerine göre farklı isimler alabilir:
- Peteşi: İğne ucu büyüklüğünde, 1-2 mm'lik küçük kanamalar.
- Purpura: Doku altında görülen 3-5 mm büyüklüğünde kanamalar.
- Ekimoz: Kanamanın büyüklüğü 1-2 cm civarında olduğunda kullanılan terimdir.
Ekimoz, genellikle cilt yüzeyinde gözlemlenen bir morlukken, hematom daha derin bir kan birikimidir ve cilt altında bir şişlik oluşturabilir.
Ekimoz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Çoğu ekimoz zararsızdır ve genellikle 1-2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak iyileşme sürecini hızlandırmak ve rahatsızlığı azaltmak için bazı yöntemler uygulanabilir:
- Soğuk Kompres: İlk 24-48 saat boyunca ekimozlu bölgeye soğuk kompres uygulamak, kan damarlarını daraltarak kanama ve şişliği azaltmaya yardımcı olur.
- Dinlenme ve Yükseklik: Etkilenen bölgeyi dinlendirmek ve kalbin seviyesinden yukarıda tutmak şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ağrı Kesiciler: Ağrıyı hafifletmek için parasetamol gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Kremler: Bazı kremler veya K vitamini merhemleri iyileşme sürecini hızlandırabilir.
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Eğer ekimoz bir hastalık veya ilaç kullanımına bağlıysa, altta yatan durumun doktor kontrolünde tedavi edilmesi önemlidir.
Eğer morluklar sebepsiz yere oluşuyor, büyüyor veya 2 hafta içinde iyileşme göstermiyorsa, bir uzmana başvurmak ve altta yatan nedeni araştırmak önemlidir.