Graves Hastalığı Nedir?
Graves hastalığı, tiroid bezinin aşırı miktarda tiroid hormonu salgılamasına bağlı olarak gelişen otoimmün bir hastalıktır. Bu durum, hipertiroidizm olarak adlandırılır ve vücudun metabolizmasının hızlanmasına yol açar. Bağışıklık sistemi, yanlışlıkla tiroid bezine saldırarak bezin fazla hormon üretmesine neden olan antikorlar (tirotiropin reseptör antikoru, TRAb) üretir.
Nedenleri Nelerdir?
Diğer otoimmün hastalıklarda olduğu gibi, Graves hastalığının kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik yatkınlık önemli bir rol oynar; ailesinde Graves hastalığı veya başka bir otoimmün hastalık bulunan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, ağır stres, travmalar, bazı enfeksiyonlar (viral veya bakteriyel) ve kullanılan bazı ilaçlar gibi çevresel faktörlerin de hastalığın ortaya çıkmasında etkili olabileceği düşünülmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.
Belirtileri Nelerdir?
Graves hastalığının belirtileri, tiroid hormonlarının aşırı üretiminden kaynaklanır ve kişiden kişiye değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Çarpıntı ve hızlı kalp atışı
- Hızlı kilo kaybı (iştah artışına rağmen)
- Aşırı terleme ve sıcağa tahammülsüzlük
- El ve ayaklarda titreme
- Sinirlilik, huzursuzluk ve anksiyete
- Uyku problemleri ve uykusuzluk
- Kas güçsüzlüğü ve yorgunluk
- Kadınlarda adet düzensizliği
- İshal veya sık bağırsak hareketleri
- Saç dökülmesi ve ciltte incelme
Graves hastalığına özgü bazı belirtiler de vardır:
- Guatr: Tiroid bezinin büyümesi sonucu boyunda şişlik.
- Graves Oftalmopatisi (Ekzoftalmi): Gözlerin arkasındaki dokuların şişmesi ve iltihaplanması sonucu gözlerin dışarı doğru çıkması, ağrı, kuruluk, çift görme ve ışığa duyarlılık. Hastaların yaklaşık %30'unda görülebilir.
- Graves Dermopatisi: Nadir görülen, genellikle bacakların kaval kemiklerinde veya üst kısımlarında kırmızı, kalınlaşmış ve kaşıntılı cilt lezyonları.
Tanı ve Tedavisi
Graves hastalığının tanısı, klinik muayene, hastanın öyküsü ve kan testleri ile konulur. Kan testlerinde genellikle T3 ve T4 hormonları yüksek, TSH hormonu ise düşük bulunur. Ayrıca, tiroid bezini uyaran antikorların (TRAB) ölçülmesi de tanıda önemlidir.
Tedavi, tiroid hormonlarının üretimini azaltmayı ve semptomları kontrol altına almayı amaçlar. Başlıca tedavi seçenekleri şunlardır:
- Antitiroid İlaçlar: Tiroid hormonlarının üretimini baskılayarak semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
- Radyoaktif İyot Tedavisi: Tiroid bezini küçülterek hormon üretimini azaltır.
- Cerrahi (Tiroidektomi): Tiroid bezinin bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
- Beta Blokerler: Tiroid hormonlarının vücuttaki etkilerini nötrleyerek çarpıntı, anksiyete gibi belirtilerin giderilmesine yardımcı olur.
Tedavi edilmeyen Graves hastalığı, kalp ritim bozuklukları, kemik erimesi (osteoporoz), tiroid fırtınası (aşırı tiroid hormonunun ani yükselmesi) ve göz problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.