Metamfetamin Nedir?
Metamfetamin, halk arasında yaygın olarak 'met', 'kristal', 'buz' veya 'ateş' gibi isimlerle anılan, merkezi sinir sistemini güçlü bir şekilde uyaran, sentetik ve yüksek derecede bağımlılık yapıcı bir maddedir . Kimyasal olarak amfetamin türevi olup, beyindeki dopamin, norepinefrin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin salınımını artırarak ve geri alımını engelleyerek etki gösterir . Bu kimyasal değişiklikler, kullanıcıda yoğun bir haz ve enerji hissi yaratır .
Metamfetamin Nasıl Etki Eder?
Metamfetamin, beyindeki ödül merkezlerini harekete geçirerek dopamin seviyelerini yapay olarak yükseltir . Bu durum, kullanıcıda aşırı mutluluk (öfori), artan enerji ve uyanıklık hissi yaratır . Madde genellikle beyaz toz veya kristal şeklinde bulunur ve burundan çekilerek, enjekte edilerek, sigara gibi tüttürülerek veya ağız yoluyla alınarak kullanılabilir . Etkileri hızlı başlar ve kokainden daha uzun sürebilir, bu da bağımlılık potansiyelini artırır .
Kısa ve Uzun Vadeli Etkileri Nelerdir?
Metamfetaminin kısa vadeli etkileri arasında şunlar bulunur :
- Yoğun mutluluk ve özgüven artışı
- Artan fiziksel aktivite ve azalan yorgunluk hissi
- İştah kaybı
- Hızlı kalp atışı ve yüksek kan basıncı
- Hiperaktivite ve aşırı konuşkanlık
- Paranoya ve halüsinasyonlar
Ancak bu geçici etkilerin yerini, uzun vadede çok daha ciddi ve yıkıcı sonuçlar alır. Metamfetamin, aşırı bağımlılık yapıcı özelliği nedeniyle beyin yapısında kalıcı değişikliklere yol açabilir . Uzun süreli kullanımın neden olduğu zararlar şunlardır :
- Ciddi diş hastalıkları ('met ağzı')
- Belirgin kilo kaybı ve ciltte yaralar
- Uyku bozuklukları ve hafıza kaybı gibi bilişsel eksiklikler
- Anksiyete, depresyon, paranoya ve psikoz gibi ruhsal sorunlar
- Kalp krizi, inme ve diğer kalp-damar hastalıkları riskinde artış
- Böbrek yetmezliği ve diğer organ hasarları
- Şiddet eğilimi ve intihar düşünceleri
Bağımlılık ve Tedavi
Metamfetamin, düşük dozlarda bile hızla fiziksel ve psikolojik bağımlılığa yol açar . Kullanım arttıkça, aynı etkiyi elde etmek için daha yüksek dozlara ihtiyaç duyulur (tolerans gelişimi) . Madde kullanımının kesilmesi durumunda ise anksiyete, depresyon, yorgunluk, uykusuzluk ve maddeye karşı yoğun istek gibi yoksunluk belirtileri ortaya çıkar . Metamfetamin bağımlılığından kurtulmak, profesyonel yardım ve kapsamlı bir tedavi süreci gerektirir . Tedavi genellikle detoksifikasyon, psikoterapi ve sosyal destek programlarını içerir .