AMATEM Nedir?
AMATEM, açılımı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi olan, bağımlılık alanında uzmanlaşmış bir sağlık kuruluşudur. Türkiye'de bağımlılıkla mücadelede önemli bir yere sahip olan bu merkezler, bireylerin bağımlılıktan kurtulmaları ve sağlıklı bir yaşama dönmeleri için kapsamlı hizmetler sunar. Genellikle büyük ruh sağlığı ve sinir hastalıkları hastaneleri bünyesinde ayrı bir servis olarak faaliyet gösterirler.
AMATEM'in Amacı ve Kapsamı
AMATEM'in temel amacı, alkol ve madde bağımlılığı yaşayan bireylere bilimsel ve kanıta dayalı yöntemlerle tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri sunmaktır. Bu merkezler, sadece bağımlılığın fiziksel yönleriyle değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal boyutlarıyla da ilgilenir. AMATEM'in ilgilendiği başlıca bağımlılık türleri şunlardır:
- Alkol bağımlılığı
- Uyuşturucu madde bağımlılığı (eroin, kokain, amfetaminler vb.)
- Reçeteli ilaçların kötüye kullanımı sonucu gelişen bağımlılıklar
- Bazı merkezlerde kumar ve internet bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıklar
Merkezler, bağımlılıktan kaynaklanan diğer psikiyatrik hastalıkların tedavisini de üstlenir. Ayrıca, bağımlılığın önlenmesi amacıyla toplumu bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri de yürütürler.
Tedavi Süreçleri ve Yöntemleri
AMATEM'de tedavi süreçleri, her hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş, multidisipliner bir yaklaşımla yürütülür. Tedavi genellikle ayaktan veya yatarak gerçekleştirilebilir. Tedavi programları genellikle şu aşamaları içerir:
- Detoksifikasyon (Arındırma): Bağımlılık yapan maddenin vücuttan atılması ve yoksunluk belirtilerinin ilaçlarla kontrol altına alınması.
- İlaç Tedavisi: Yoksunluk belirtilerini hafifletmek ve madde kullanım isteğini azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılır.
- Psikoterapiler: Bireysel ve grup terapileri, bağımlılıkla başa çıkma becerilerini geliştirmeyi, nüksetmeyi önlemeyi ve altta yatan psikolojik sorunları ele almayı hedefler. Bilişsel-davranışçı terapi, psikodrama ve etkileşim grupları sıkça kullanılan yöntemlerdendir.
- Aile Danışmanlığı ve Desteği: Ailelerin tedavi sürecine katılımı ve desteklenmesi, hastanın iyileşme sürecinde kritik bir rol oynar.
- Rehabilitasyon Programları: Hastaların sosyal yaşama uyumunu kolaylaştırmak amacıyla uğraş terapileri, sosyal uyum becerileri geliştirme, spor ve psiko-eğitim programları uygulanır.
Yatarak tedavi süresi genellikle 4 hafta civarındadır. Taburculuk sonrası ise poliklinik takipleri ve grup psikoeğitim programları ile tedavi süreci desteklenir. Bağımlılık tedavisinin ömür boyu sürebilen bir süreç olduğu unutulmamalıdır.
Kimler AMATEM'e Başvurabilir?
AMATEM'ler, genellikle 18 yaş ve üzeri alkol/madde kullanım bozukluğu olan kişilere hizmet verir. Tedaviye başvuran kişinin tedavi olma isteği, yatarak tedavi kararı için önemli bir faktördür. Başvuru sırasında detaylı bir değerlendirme yapılır ve kişiye özgü tedavi planları oluşturulur.
Önemli Bilgiler
AMATEM'lerde görev yapan ekip; psikiyatri uzmanları, psikologlar, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları ve diyetisyenler gibi farklı disiplinlerden oluşur. Hastaların tedavi bilgileri gizli tutulur ve polisle paylaşılmaz. Bu merkezler, bağımlılıkla mücadelede hem koruyucu hizmetleri hem de rehabilitasyonu ön planda tutarak, hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefler.