Arpacık Nedir?
Arpacık, göz kapağındaki yağ bezlerinin veya kirpik köklerinin bakteriyel bir enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıyla oluşan, genellikle ağrılı ve kırmızı bir şişliktir. Tıbbi adıyla “hordeolum” olarak bilinir. Göz kapağının dış kısmında küçük bir sivilce gibi görünebileceği gibi, bazen göz kapağının iç kısmında da meydana gelebilir. Arpacık, oluşum yerine göre dış arpacık ve iç arpacık olmak üzere iki farklı türde sınıflandırılır. Dış arpacık daha sık görülür ve genellikle kirpik foliküllerinin veya yağ bezlerinin iltihabıdır. İç arpacık ise göz kapağı içindeki gözyaşı yağ (meibomian) bezlerinin akut enfeksiyonudur ve daha derin bir iltihaplanma içerebilir.
Arpacık Neden Olur?
Arpacığın en yaygın nedeni, genellikle Staphylococcus aureus adlı bakterinin neden olduğu enfeksiyondur. Arpacık oluşumuna zemin hazırlayan çeşitli faktörler bulunmaktadır:
- Hijyen Eksikliği: Ellerle gözlerin sıkça ovuşturulması veya temiz olmayan kontakt lenslerin kullanılması, göz bölgesine bakteri taşınmasına yol açar.
- Makyaj Ürünleri: Gece boyunca makyajla uyumak veya kirli makyaj malzemeleri kullanmak, göz çevresinde bakteri birikmesine ve yağ bezlerinin tıkanmasına neden olabilir.
- Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdır ve arpacık oluşum riski artar.
- Kronik Göz Hastalıkları: Göz kapağı iltihabı (blefarit) gibi kronik göz rahatsızlıkları, yağ bezlerinin tıkanmasına ve enfekte olmasına neden olarak arpacık riskini artırır.
- Stres ve Hormon Dengesizlikleri: Stres, vücut direncini düşürerek enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirebilir. Hormon dengesizlikleri de yağ bezlerinin işlevini etkileyebilir.
Arpacık Belirtileri Nelerdir?
Arpacık belirtileri, enfeksiyonun şiddetine ve arpacığın türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Göz kapağında şişlik ve kızarıklık.
- Gözde ağrı ve hassasiyet.
- Gözde sulanma, batma hissi ve kaşıntı.
- Gözde bir şey varmış gibi hissetmek.
- Arpacığın merkezinde sarı veya beyaz renkli bir iltihap odağı.
- Işığa karşı hassasiyet (fotofobi).
- Göz kapağında kabuklanma.
- Büyük arpacıklarda görme rahatsızlığı veya bulanık görme.
Arpacık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Arpacık genellikle kendiliğinden iyileşen bir durumdur, ancak iyileşme sürecini hızlandırmak ve semptomları hafifletmek için bazı yöntemler uygulanabilir.
- Sıcak Kompres: Temiz, ılık ve nemli bir bezle göz kapağına günde 3-5 kez, 5-10 dakika boyunca kompres uygulamak, iltihabın yumuşamasına ve drenajın kolaylaşmasına yardımcı olur.
- Göz Hijyeni: Göz kapaklarının düzenli olarak temizlenmesi önemlidir.
- İlaç Tedavisi: Daha ciddi vakalarda doktor tarafından reçete edilen antibiyotik kremler veya damlalar kullanılabilir.
- Doktor Kontrolü: Evde uygulanan tedavilere rağmen şikayetler devam ederse, arpacık iyileşmezse veya sık tekrar ederse bir göz doktoruna başvurulmalıdır. Doktor, gerektiğinde iltihabı cerrahi bir işlemle boşaltabilir.
Arpacık döneminde göz makyajından ve kontakt lens kullanmaktan kaçınılmalıdır. Ayrıca, arpacığı sıkmaya veya patlatmaya çalışmak enfeksiyonun yayılmasına neden olabilir ve kesinlikle yapılmamalıdır.
Arpacıktan Korunma Yolları
Arpacık oluşumunu önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Elleri sık sık yıkamak ve gözlere dokunmaktan kaçınmak.
- Makyaj ürünlerini düzenli olarak temizlemek ve son kullanma tarihlerine dikkat etmek.
- Kontakt lens kullanılıyorsa hijyen kurallarına uymak ve lensleri süresi dolduğunda değiştirmek.
- Göz hijyenine dikkat etmek ve blefarit gibi kronik göz rahatsızlıklarının tedavisini aksatmamak.