Hemzemin Geçit Nedir?
Hemzemin geçit, karayolu veya yaya trafiği güzergâhı ile demiryolunun aynı düzeyde kesiştiği kavşak ve geçit noktasıdır. Farsça kökenli bir kelime olan "hemzemin", "aynı seviyede, aynı düzeyde, yüksekliği aynı olan" anlamlarına gelir. Bu geçitler, demiryolu ve karayolu arasında eş seviyede geçiş sağlayarak trafik akışını düzenler ve hem araç hem de yaya geçişine imkan tanır.
Hemzemin Geçit Türleri
Hemzemin geçitler, güvenlik önlemlerine göre farklı türlere ayrılır:
- Bekçili-Bariyerli Hemzemin Geçitler: Görevli personel ve bariyerler aracılığıyla kontrol edilen geçitlerdir.
- Flaşörlü-Çanlı ve Otomatik Bariyer Sistemli Hemzemin Geçitler: Işıklı ve sesli uyarı sistemleri ile otomatik bariyerlerin bulunduğu geçitlerdir. Bu sistemler, demiryolu aracı geçide gelmeden en az 25 saniye önce geçidi karayolu araç geçişine kapatır.
- Pasif Korumalı (Serbest) Hemzemin Geçitler: Sadece kontrolsüz demiryolu geçidi levhaları, yaklaşım levhaları ve "DUR" trafik işaret levhaları bulunan, mekanik veya otomatik koruma sistemleri olmayan geçitlerdir.
Güvenlik ve Kurallar
Hemzemin geçitlerde güvenliğin sağlanması büyük önem taşır. Bu geçitlere yaklaşırken sürücülerin ve yayaların son derece dikkatli olması gerekmektedir. Güvenliği artırmak amacıyla çeşitli tedbirler alınır:
- Trafik İşaretleri: Hemzemin geçit levhaları, demiryoluna kalan mesafeyi gösteren eğimli kırmızı şeritlerle donatılmıştır (bir şerit 100 metre, iki şerit 200 metre, üç şerit 300 metre). Ayrıca, demiryolu araçları için geçitlere 750 metre mesafede "DİKKAT HEMZEMİN GEÇİT DÜDÜK ÇAL" levhası konulur.
- Yaya ve Engelli Geçişleri: Yerleşim merkezlerindeki hemzemin geçitlerde yayaların ve engelli vatandaşların rahatça geçişini sağlamak için yaya yolları ve kaldırımlar yapılır.
- Kaplama ve Yol Düzenlemeleri: Karayolu araçlarının geçişini kolaylaştırmak ve güvenliği artırmak için ray araları ve gabari dahilindeki bölümler özel malzemelerle (asfalt, kauçuk, beton vb.) kaplanır. Ayrıca, yaklaşım yollarında yavaşlama uyarı çizgileri ve fiziki ayırıcılar bulunabilir.
Hemzemin Geçitlerin Kapatılması ve Yeni Yapım Kısıtlamaları
Güvenlik riskleri nedeniyle bazı durumlarda hemzemin geçitlerin yapımına izin verilmez veya mevcut olanlar kapatılır. Örneğin, yeni yollarda kesinlikle hemzemin geçit yapılmaz. Tren hızlarının 160 km/saat'i aştığı yerlerde veya seyir momentinin belirli bir değeri geçtiği hatlarda hemzemin geçit tesis edilmez veya mevcut olanlar alt/üst geçitlere dönüştürülür. Bu tür durumlarda, demiryolu ve karayolu trafiğinin güvenliği için alt veya üst geçitler tercih edilir.