İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS) Nedir?
İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS), Türkiye'de inşaat sektöründe kullanılan demirlerin üretim aşamasından nihai kullanımına kadar tüm süreçlerini izlemek ve kayıt altına almak amacıyla Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen kapsamlı bir sistemdir . Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı olan bu sistem, özellikle 7214.20 GTİP koduna sahip inşaat demirlerini kapsamaktadır .
İDİS'in Amacı ve Önemi
İDİS'in temel amacı, inşaat demirlerinin üretim ve ithalatından itibaren son kullanım aşamasına kadar takibini sağlamak ve elde edilen verilerin analiz edilmesiyle vergi güvenliğini artırmaktır . Ayrıca, deprem kuşağında yer alan Türkiye için yapı güvenliğinin sağlanmasına önemli katkılar sunmaktadır . Sistem sayesinde, inşaat demirlerinin kalitesi ve doğru kullanımı kontrol edilerek, yapıların dayanıklılığı ve güvenliği için hayati bir rol üstlenmektedir .
İDİS Nasıl Çalışır?
Sistem, inşaat demirlerinin güvenlikli etiket ve güvenlikli işaretlerle kimliklendirilmesi prensibine dayanır . Bu etiketler, taklit edilemez nitelikte açık ve gizli güvenlik unsurları içerir ve ısıya, suya, darbeye dayanıklı özel materyallerden oluşur .
- Kimliklendirme: İnşaat demirleri, üretim hattından çıktığı anda veya ithalat aşamasında özel güvenlikli etiketlerle işaretlenir ve sisteme kaydedilir .
- Takip: Üretici/ithalatçı firmadan başlayarak, satıcı firma, toptancı, bayi, tüccar, yapı müteahhitlik firması, yapı denetim kuruluşu ve laboratuvar süreçleri dahil olmak üzere inşaat demirlerinin tüm hareketleri İDİS platformu üzerinden izlenir .
- Veri Aktarımı ve Denetim: Elde edilen veriler ilgili bilgi sistemlerine aktarılır ve denetim cihazları ile saha denetimi yapılabilmesine olanak sağlanır . Mobil uygulamalar aracılığıyla demir bağlarının her aşaması kaydedilir ve fatura/irsaliye eşleşmeleriyle kimlere satıldığı takip edilir .
Sisteme Kimler Dahildir ve Zorunluluklar Nelerdir?
İDİS, inşaat sektöründe faaliyet gösteren geniş bir mükellef kitlesini kapsamaktadır. Bu mükellefler arasında şunlar yer alır :
- Üretici ve İthalatçı Firmalar
- İhracatçı Firmalar
- Toptancılar, Bayiler ve Tüccarlar
- Yapı Müteahhitleri
- Yapı Denetim Kuruluşları
- Laboratuvarlar
İDİS'e kayıt zorunludur ve üretilen, ihraç veya ithal edilen tüm inşaat demirlerinin, demir bağlarının ve laboratuvar numunelerinin sisteme kaydı mecburidir . 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren İDİS haricinde inşaat demiri üretimi, ihracatı, ithalatı, alışı, satışı ve kullanımı yapılamamaktadır . Stoklarında etiketsiz demir bulunduran firmalar için de belirli geçiş süreleri tanınmıştır .
İDİS'in Avantajları
İDİS, inşaat sektörüne birçok önemli avantaj sunmaktadır :
- İnşaat demirlerinin kalitesinin kontrol edilmesini ve doğru kullanımının sağlanmasını kolaylaştırır .
- Kayıt dışı ekonomiyle mücadele ederek vergi güvenliğini artırır .
- Yapıların güvenli ve dayanıklı olmasına doğrudan katkıda bulunur .
- Tedarik zinciri boyunca demirlerin takibini yaparak kaybolma veya hasar görme gibi sorunları önler .
- Malzeme yönetimini ve iş süreçlerini optimize etmeye yardımcı olur .