Leasing Nedir?
Leasing, Türkçe karşılığıyla finansal kiralama, işletmelerin ihtiyaç duydukları makine, ekipman, araç veya gayrimenkul gibi yatırım mallarını satın almak yerine, belirli bir süre boyunca kiralayarak kullanma hakkını elde etmelerini sağlayan bir finansman yöntemidir. Bu sistemde, yatırım malının mülkiyeti leasing (kiralama) şirketinde kalırken, kullanım hakkı belirlenen kira bedelleri karşılığında kiracıya verilir. Leasing, özellikle kuruluş veya büyüme dönemindeki işletmeler için orta ve uzun vadeli bir finansman alternatifi sunar.
Leasing Türleri Nelerdir?
Leasing temel olarak iki ana türe ayrılır:
Finansal Kiralama (Leasing)
- Tanım: Finansal kiralama, kiracının seçtiği bir yatırım malının leasing şirketi tarafından satın alınarak kiracıya kiralanmasıdır. Sözleşme süresi sonunda, kiralanan malın mülkiyeti genellikle sembolik bir bedel karşılığında kiracıya devredilir.
- Süre: Genellikle 2 ila 5 yıl gibi uzun vadeli sözleşmelerle yapılır.
- Sorumluluklar: Kiralanan malın bakım, sigorta ve vergi gibi operasyonel masrafları genellikle kiracıya aittir.
- Bilanço Kaydı: Kiralanan varlık, kiracının bilançosunda sabit varlık olarak gösterilir.
Operasyonel Kiralama
- Tanım: Operasyonel kiralama, müşterinin seçtiği bir varlığın kiralama şirketi tarafından satın alınıp, müşteriye teslim edildiği bir kiralama yöntemidir. Bu tür kiralamada, kira süresi sonunda ekipman leasing firmasına iade edilir ve kiracı mülkiyete sahip olmaz.
- Süre: Genellikle 12 ila 48 ay arasında değişen kısa veya orta vadeli anlaşmalardır.
- Sorumluluklar: Varlığın bakım, sigorta, vergi gibi operasyonel sorumlulukları genellikle kiralama şirketine aittir.
- Sözleşme Sonu: Kira süresi sonunda kiracı, varlığı geri verme veya yeni bir kiralama sözleşmesi yapma seçeneğine sahiptir.
- Bilanço Kaydı: Operasyonel kiralama, bilanço dışı bir işlem olduğu için işletmenin finansal tablolarını doğrudan etkilemez.
Leasing'in Avantajları Nelerdir?
- Likidite Avantajı: İşletmelerin öz kaynaklarını tüketmeden yatırım yapmalarına olanak tanır, böylece sermayelerini başka alanlarda kullanabilirler.
- Esnek Ödeme Planları: İşletmenin nakit akışına uygun, esnek kira ödeme planları oluşturulabilir.
- Vergi Avantajları: Kira ödemeleri gider olarak gösterilebilir ve bazı makine ve ekipmanlarda KDV oranı leasinge özel %1 olarak uygulanabilir.
- Operasyonel Kolaylık: Satın alma, ithalat ve teşvik gibi işlemlerin leasing şirketi tarafından yönetilmesi, işletmelerin operasyonel yükünü azaltır.
- Orta ve Uzun Vadeli Finansman: İşletmelere orta ve uzun vadeli finansman imkanı sunar.
- Teknolojik Risklerin Azalması: Özellikle operasyonel kiralamada, teknolojik olarak demode olan ekipmanları geri verebilme imkanı sayesinde riskler azalır.
Leasing'in Dezavantajları Nelerdir?
- Mülkiyetin Gecikmesi: Finansal kiralamada mülkiyetin kiracıya geçmesi sözleşme sonunu bulurken, operasyonel kiralamada mülkiyet hiçbir zaman kiracıya geçmez.
- Sözleşme Fesih Zorlukları: Özellikle finansal kiralama sözleşmelerinde, erken fesih durumunda bazı maliyetler ve zorluklar ortaya çıkabilir.
- Uluslararası Farklılıklar: Uluslararası düzeyde leasing işlemlerini düzenleyen yasaların farklılık göstermesi, farklı ülkelerde farklı algılanmalara neden olabilir.