Vergi Kimlik Numarası (VKN) Nedir?
Vergi Kimlik Numarası (VKN), Türkiye Cumhuriyeti Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilere tahsis edilen 10 haneli, benzersiz bir numaradır. Bu numara, mükelleflerin vergiye tabi işlemlerini kayıt altına almak, izlemek ve vergilendirme süreçlerini düzenlemek amacıyla kullanılır. VKN, her kişi veya kurum için zorunlu olup, başkası tarafından kullanılamaz.
VKN Ne İşe Yarar?
VKN, bireylerin ve kurumların mali ve ticari hayatındaki pek çok işlemde temel bir referans noktasıdır. Başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Vergi ödemeleri ve beyannameleri
- Şirket kuruluş süreçleri
- e-Fatura, e-Arşiv gibi e-dönüşüm uygulamaları
- Bankacılık işlemleri (hesap açma, kredi başvuruları vb.)
- Fatura kesme ve resmi belge düzenleme
- Noter işlemleri
- Tapu ve tescil işlemleri, gayrimenkul alım satımları
- İhale ve sözleşmeler
- Sigorta işlemleri
- Elektrik, su, doğal gaz aboneliği başlatma ve devir alma (yabancılar için)
VKN sayesinde devlet, vergi sistemini daha etkin bir şekilde yönetebilir ve vergi kayıp/kaçaklarının önüne geçebilir.
Kimler VKN Almak Zorundadır?
Türkiye'de vergi mükellefiyeti bulunan tüm gerçek ve tüzel kişiler VKN sahibi olmak zorundadır.
- Gerçek Kişiler (Türk Vatandaşları): Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. Kimlik Numarası (TCKN) genellikle VKN yerine geçer. Ancak, şirket kurma gibi özel durumlarda ayrı bir VKN gerekebilir.
- Gerçek Kişiler (Yabancılar): Türkiye'de 90 günden uzun süre kalacak olan veya banka hesabı açma, oturum izni alma, gayrimenkul satın alma gibi belirli işlemleri gerçekleştirecek yabancı uyruklu kişilerin VKN alması zorunludur.
- Tüzel Kişiler: Şirketler, dernekler, vakıflar ve diğer resmi kuruluşlar gibi tüzel kişiler için VKN zorunludur.
VKN Nasıl Alınır?
Vergi Kimlik Numarası almak oldukça basit bir işlemdir ve çeşitli yollarla temin edilebilir:
- Vergi Daireleri Aracılığıyla: Kişi veya kurumların bağlı olduğu vergi dairelerine şahsen başvuru yapılabilir.
- Gerçek kişiler için nüfus cüzdanı (Türk vatandaşları) veya pasaport (yabancılar) gereklidir.
- Tüzel kişiler için kuruluş sözleşmesi veya tescil talepnamesi gibi belgeler istenir.
- Online Başvuru (İnteraktif Vergi Dairesi): Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) üzerinden online başvuru yapılabilir. Yabancılar için "Yabancılar İçin Potansiyel Vergi Kimlik Numarası" sekmesi kullanılarak form doldurulur ve sistem otomatik olarak bir VKN tanımlar.
- e-Devlet Üzerinden: e-Devlet kapısı üzerinden de Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet vergi dairesine yönlendirilerek VKN sorgulama ve öğrenme işlemleri gerçekleştirilebilir.
Şirket kuruluşlarında ise, ticari kuruluşlar için MERSİS sistemi üzerinden potansiyel VKN oluşturulur ve tescil tamamlandığında kalıcı hale gelir.