Kurşun Kalemin Gizemli İçeriği
Günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan kurşun kalemler, adlarına rağmen aslında kurşun içermezler. Bu yaygın yanılgı, 16. yüzyılda grafitin ilk keşfedildiği dönemde, bu mineralin kurşun cevheri ile karıştırılmasından kaynaklanmaktadır. Ancak zamanla grafitin kurşundan farklı bir mineral olduğu anlaşılmıştır.
Grafit ve Kil: Kalemin Temel Bileşenleri
Kurşun kalemin yazı yazan kısmı, yani ucu, temel olarak iki ana maddeden oluşur: grafit ve kil.
-
Grafit
Grafit, karbon elementinin bir allotropudur ve gri-siyah renkli katı bir maddedir. İçeriğindeki karbon atomları, üst üste yığılmış geniş, yassı levhalar oluşturacak biçimde iki boyutlu düzlemde birbirlerine bağlanmıştır. Bu levhalar birbirlerinin üzerinden kolayca kaydığı için grafit, kağıt üzerinde iz bırakma özelliğine sahiptir. Ayrıca iyi bir yağlayıcı olma özelliği de bulunur.
-
Kil
Kil, grafitin bağlayıcısı olarak görev yapar ve kalemin ucuna şeklini ve dayanıklılığını verir. Grafit ve kilin farklı oranlarda karıştırılması, kalemin sertliğini ve bıraktığı izin koyuluğunu belirler. Daha fazla kil içeren kalemler daha sert olurken, daha fazla grafit içeren kalemler daha yumuşak ve daha koyu iz bırakır. Kalemlerin üzerindeki “H” (Hardness - Sertlik) ve “B” (Blackness - Siyahlık) harfleri de bu sertlik ve koyuluk derecesini belirtir.
Kurşun Kalemin Kısa Tarihi
Grafitin yazı aracı olarak kullanımı 16. yüzyıla dayanmaktadır. İsviçreli doğa tarihçisi Conrad Gesner, 1565 yılında grafitin ahşap bir çubuğun içine yerleştirilerek kalem haline getirildiğini tasvir etmiştir. Ancak modern kurşun kalemin gelişiminde önemli bir adım, Fransız subay Nicolas-Jacques Conté tarafından 1795 yılında atılmıştır. Conté, grafit ve kil karışımından kalem üretme yönteminin patentini almıştır. Bu yöntem, farklı sertlikte kalemler üretilmesine olanak sağlamıştır.
Güvenli ve Kullanışlı Bir Araç
Kurşun kalemlerin içinde kurşun bulunmadığı için, uçlarının zehirli olmadığı ve yutulması durumunda ciddi bir zehirlenmeye yol açmadığı bilinmektedir. Grafit, mide asitleri tarafından tam olarak sindirilemese de, genellikle mide ağrısı gibi hafif rahatsızlıklara neden olabilir. Bu nedenle, kurşun kalemler, nesillerdir güvenle kullanılan temel bir yazı ve çizim aracı olmaya devam etmektedir.