Eozinofil (EOS) Nedir?
Eozinofiller (EOS), vücudun bağışıklık sisteminde kritik rol oynayan bir tür beyaz kan hücresidir. Özellikle alerjik reaksiyonlara, parazit enfeksiyonlarına ve bazı iltihaplanma süreçlerine karşı savunmada görev alırlar. Kan dolaşımında genellikle düşük seviyelerde bulunurlar ve bağışıklık tepkisini düzenlemeye yardımcı olurlar.
Eozinofil Yüksekliği (Eozinofili) Ne Anlama Gelir?
Eozinofil yüksekliği, kandaki eozinofil sayısının normal kabul edilen değerlerin üzerine çıkması durumudur ve tıbbi literatürde 'eozinofili' olarak adlandırılır. Bu durum, genellikle vücudun bir enfeksiyonla, alerjik bir reaksiyonla veya başka bir sağlık sorunuyla mücadele ettiğinin bir göstergesidir.
Normal Eozinofil Değerleri
Sağlıklı bir bireyde kandaki eozinofil normal değeri genellikle mikrolitre başına 500 hücreden (500 hücre/mcL) daha düşüktür. Bazı laboratuvarlarda bu oran, toplam beyaz kan hücrelerinin %1 ila %5'i arasında olarak da belirtilebilir. Eozinofil seviyesinin 500 hücre/mcL'nin üzerine çıkması yüksek olarak kabul edilirken, 1500 hücre/mcL üzeri orta, 5000 hücre/mcL ve üzeri ise şiddetli yükseklik olarak değerlendirilebilir.
Eozinofil Yüksekliğinin Nedenleri Nelerdir?
Eozinofil yüksekliği birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Alerjik Reaksiyonlar: Astım, alerjik rinit (saman nezlesi), egzama (atopik dermatit), gıda alerjileri ve ilaç alerjileri gibi durumlar eozinofil seviyelerinde artışa neden olabilir.
- Parazit Enfeksiyonları: Bağırsak kurtları gibi parazitik enfeksiyonlar, bağışıklık sisteminin eozinofil üretimini artırarak yüksek seviyelere yol açar.
- Enfeksiyonlar: Bazı mantar ve mikrobik enfeksiyonlar da eozinofil artışına neden olabilir.
- Otoimmün Hastalıklar: Vücudun kendi dokularına saldırdığı bazı otoimmün hastalıklar eozinofil seviyelerini etkileyebilir.
- Cilt Hastalıkları: Egzama gibi bazı cilt rahatsızlıkları eozinofil seviyelerinde artışa yol açabilir.
- Gastrointestinal Bozukluklar: Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve eozinofilik özofajit gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları eozinofil yüksekliği ile ilişkilendirilebilir.
- Bazı Kanser Türleri: Nadiren de olsa, Hodgkin lenfoma, bazı lösemi türleri ve diğer kanserler (meme, kolorektal, servikal, yumurtalık, prostat) yüksek eozinofil seviyeleri ile ilişkili olabilir.
- İlaç Yan Etkileri: Bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler ve anti-enflamatuar ilaçlar, bağışıklık sisteminde aşırı bir yanıtı tetikleyerek eozinofil seviyesini artırabilir.
- Hipereozinofilik Sendrom: Kronik ve açıklanamayan yüksek eozinofil seviyelerinin organ hasarına yol açtığı nadir bir durumdur.
Tanı ve Değerlendirme
Eozinofil seviyesinin belirlenmesi için genellikle tam kan sayımı (hemogram) testi yapılır. Bu test, kandaki farklı beyaz kan hücrelerinin miktarı ve oranları hakkında bilgi verir. Eozinofil oranındaki anormallikler, vücutta bir enfeksiyon veya başka bir sağlık sorunu olduğunu gösterebilir. Yüksek eozinofil seviyeleri tespit edildiğinde, altta yatan nedeni belirlemek için doktor tarafından detaylı bir tıbbi geçmiş değerlendirmesi ve ek testler gerekebilir.