Hidrosel Nedir?
Hidrosel, testisleri saran zarlar (tunika vajinalis) arasında normalden fazla sıvı birikmesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bu durum, testis torbasında (skrotum) belirgin bir şişliğe neden olur ve halk arasında “su fıtığı” olarak da adlandırılır. Genellikle ağrısız seyreden hidrosel, hem yenidoğan bebeklerde hem de yetişkin erkeklerde görülebilir.
Hidroselin Nedenleri
Hidrosel, oluşum nedenlerine göre iki ana başlık altında incelenir:
- Doğumsal (Konjenital) Hidrosel: Yenidoğan bebeklerde ve çocuklarda sıkça görülür. Anne karnındaki gelişim sürecinde testisler karın boşluğundan skrotuma inerken, karın zarı da testislere eşlik eder. Normalde doğumdan sonra bu kanal kapanır. Ancak kanalın tam kapanmaması durumunda karın içi sıvısı testis etrafında birikerek hidrosele yol açar. Bu tip hidroseller genellikle 1-2 yaşa kadar kendiliğinden düzelme eğilimindedir.
- Edinilmiş (Erişkin) Hidrosel: Genellikle 40 yaş ve üzeri erkeklerde ortaya çıkar. Edinilmiş hidroselin nedenleri arasında şunlar bulunabilir:
- Skrotal travmalar (yaralanma, darbe)
- Enfeksiyonlar veya iltihaplanmalar (epididimit, orşit gibi)
- Testis tümörleri
- Varikosel ameliyatları veya diğer cerrahi müdahaleler sonrası komplikasyonlar
- Radyoterapi
- Böbrek nakli gibi bazı sistemik hastalıklar
Belirtileri Nelerdir?
Hidroselin en belirgin belirtisi, testis torbasında oluşan ağrısız şişliktir. Bu şişlik genellikle yavaşça büyür ve gün içinde büyüklüğü değişebilir. Bazı durumlarda skrotumda dolgunluk veya hafif bir ağırlık hissi yaratabilir. Nadiren ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir, özellikle şişlik çok büyüdüğünde veya enfeksiyon eşlik ettiğinde. Ateş, titreme, bulantı gibi belirtiler basit hidrosellerde genellikle görülmez.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Hidrosel tanısı genellikle fizik muayene ile konulur. Doktor, skrotumdaki şişliği değerlendirir. Tanıyı doğrulamak ve diğer olası durumları (fıtık, tümör vb.) dışlamak için transillüminasyon testi (ışıkla aydınlatma) ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Hidrosel tedavisi, hastanın yaşına, hidroselin tipine ve semptomların şiddetine göre değişir:
- İzlem: Yenidoğan bebeklerde görülen hidrosellerin çoğu, 1-2 yaşa kadar kendiliğinden düzeldiği için genellikle takip edilir. Erişkinlerde de küçük ve ağrısız hidroseller için bir süre gözlem yapılabilir.
- Cerrahi Tedavi (Hidroselektomi): Büyük, rahatsızlık veren, kozmetik sorunlara yol açan veya komplikasyon riski taşıyan hidrosellerde cerrahi müdahale tercih edilir. Ameliyatla sıvı boşaltılır ve sıvı birikimine neden olan kese çıkarılır. Bu işlem genellikle kısa sürer ve hasta kısa sürede günlük hayatına dönebilir.
- İğne Aspirasyonu: Geçici bir çözüm olarak sıvının iğneyle boşaltılması mümkündür, ancak nüks etme olasılığı yüksektir ve genellikle kalıcı bir tedavi yöntemi olarak önerilmez.
Hidrosel genellikle iyi huylu bir durumdur ve kansere dönüşmez. Ancak belirtiler fark edildiğinde doğru tanı ve uygun tedavi için bir üroloji uzmanına başvurmak önemlidir.