Keloid Nedir?
Keloid, ciltte meydana gelen bir yaralanma veya tahriş sonrasında ortaya çıkan, anormal ve aşırı bir yara izi türüdür. Normal yara iyileşme sürecinde cilt kendini onarırken, keloid oluşumunda vücut aşırı miktarda kolajen üretir. Bu durum, yara sınırlarını aşan, kabarık, sert ve bazen kaşıntılı bir dokunun gelişmesine neden olur. Keloidler iyi huylu (benign) ve bulaşıcı olmayan lifli tümörlerdir.
Keloid Neden Oluşur?
Keloidlerin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da, yara iyileşme sürecindeki bir işlev bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmektedir. Temel neden, cildin yaralanmaya tepki olarak aşırı kolajen üretmesidir. Keloid oluşumunu tetikleyebilecek cilt yaralanmaları şunları içerir:
- Sivilceler ve suçiçeği izleri
- Yanıklar
- Kulak delme veya piercing gibi vücut delme işlemleri
- Cerrahi kesikler veya travmatik yaralar
- Aşı bölgeleri
- Böcek ısırıkları veya küçük çizikler
Bazı durumlarda, keloidler belirgin bir neden olmaksızın da ortaya çıkabilir. Keloid gelişiminde genetik yatkınlık önemli bir rol oynar; özellikle koyu tenli bireylerde (Afrika, Asya ve Hispanik kökenliler) daha yaygındır ve ailede keloid öyküsü olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca, keloidler genellikle 30 yaş altı kişilerde, özellikle 20-30 yaş aralığında daha sık görülür.
Keloidin Belirtileri ve Özellikleri
Keloidler, normal yara izlerinden farklı özelliklere sahiptir:
- Kabarık ve Sert Doku: Cilt yüzeyinden kabarık, sert, lastiksi veya parlak bir görünüme sahiptirler.
- Renk Değişiklikleri: Pembe, kırmızı, koyu kahverengi veya çevresindeki ciltten daha koyu renkte olabilirler. Güneş ışığına maruz kaldığında renkleri daha belirgin hale gelebilir.
- Yara Sınırlarını Aşma: Orijinal yaranın sınırlarının ötesine yayılarak pençe benzeri büyümeler gösterebilirler.
- Kaşıntı ve Ağrı: Genellikle kaşıntılıdır ve bazen dokunulduğunda ağrılı veya hassas olabilirler.
- Kalıcılık: Zamanla küçülmez veya solmazlar; aksine büyüme eğilimindedirler ve tedavi edilmedikçe kalıcı olabilirler.
Keloidler vücudun herhangi bir yerinde oluşabilse de, en sık kulak memeleri, omuzlar, yanaklar, göğüs, sırt ve köprücük kemiği üzerinde görülürler.
Keloid Yönetimi
Keloidler genellikle zararsız olsalar da, estetik kaygılara veya fiziksel rahatsızlıklara neden olabilirler. Keloidlerin kendi kendine kaybolma eğilimi yoktur. Keloid oluşumuna yatkınlığı olan kişilerin, piercing veya dövme gibi isteğe bağlı cilt işlemlerinden kaçınmaları önerilir. Akne gibi cilt sorunlarının erken tedavisi de yara izi riskini azaltabilir. Mevcut keloidlerin görünümünü iyileştirmek ve semptomları azaltmak için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur.