Lyme hastalığı, Borrelia burgdorferi adı verilen bir bakteri türünün neden olduğu, keneler aracılığıyla insanlara bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın bazı bölgelerinde yaygın olarak görülür. Hastalığın adı, ilk kez 1970'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nin Connecticut eyaletindeki Lyme kasabasında çocuklarda görülen bir grup romatizmal hastalığın ardından konulmuştur.


Lyme Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Lyme hastalığının temel bulaşma yolu, Ixodes cinsi kenelerin ısırığıdır. Bu keneler, genellikle ormanlık, çimenlik ve çalılık alanlarda yaşarlar. Enfekte bir kenenin insanı ısırması ve Borrelia burgdorferi bakterisini taşıması durumunda hastalık bulaşır. Kene ne kadar uzun süre deriye yapışık kalırsa, hastalığın bulaşma riski o kadar artar. Genellikle 24-48 saatlik bir yapışıklık süresi enfeksiyon için yeterli olabilir.


Lyme Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Lyme hastalığının belirtileri, enfeksiyonun evresine ve kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hastalığın erken evresinde (genellikle kene ısırığından 3 ila 30 gün sonra) görülen en tipik belirti, ısırık bölgesinde ortaya çıkan ve zamanla yayılan halka şeklinde bir kızarıklıktır. Bu kızarıklığa eritema migrans adı verilir. Eritema migrans genellikle ağrısızdır ve kaşıntılı olabilir. Ancak her Lyme hastasında bu kızarıklık görülmeyebilir.

Erken evrede görülebilecek diğer belirtiler şunlardır:

  • Ateş
  • Titreme
  • Baş ağrısı
  • Yorgunluk
  • Kas ve eklem ağrıları
  • Lenf bezlerinde şişlik

Hastalık tedavi edilmezse veya erken teşhis edilmezse, ilerleyen evrelerde daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

  • Eklem iltihabı (Lyme artriti): Özellikle dizlerde ağrı ve şişlik ile karakterizedir.
  • Nörolojik sorunlar: Yüz felci (Bell paralizisi), menenjit, beyin iltihabı, hafıza ve konsantrasyon güçlükleri gibi belirtiler görülebilir.
  • Kalp sorunları: Kalp ritim bozuklukları (Lyme karditi) ortaya çıkabilir.
  • Cilt lezyonları: Nadiren de olsa, daha farklı cilt lezyonları da görülebilir.

Lyme Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir ve Tedavi Edilir?

Lyme hastalığının teşhisi, hastanın öyküsü, fizik muayene bulguları ve laboratuvar testleri ile konulur. Kan testleri, vücudun Borrelia burgdorferi bakterisine karşı ürettiği antikorları tespit etmeye yardımcı olur. Ancak enfeksiyonun erken evrelerinde antikor seviyeleri düşük olabileceğinden, test sonuçları her zaman kesin olmayabilir.

Lyme hastalığının tedavisi, genellikle antibiyotiklerle yapılır. Tedavinin süresi ve kullanılan antibiyotik türü, hastalığın evresine ve belirtilerin şiddetine göre doktor tarafından belirlenir. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın ilerlemesini önleyerek kalıcı hasarların oluşmasını engellemede kritik öneme sahiptir.


Lyme Hastalığından Nasıl Korunulur?

Lyme hastalığından korunmanın en etkili yolu, kene ısırıklarından kaçınmaktır. Bunun için alınabilecek önlemler şunlardır:

  • Ormanlık, çimenlik ve çalılık alanlarda yürüyüş yaparken uzun kollu giysiler, pantolon ve kapalı ayakkabılar giyin.
  • Pantolon paçalarını çorapların içine sokun.
  • Kene kovucu spreyler kullanın.
  • Açık renkli giysiler tercih ederek keneleri daha kolay fark edebilirsiniz.
  • Dışarıdan döndüğünüzde vücudunuzu, özellikle koltuk altları, diz arkaları, saç dipleri ve kasık bölgesi gibi kenelerin saklanabileceği yerleri dikkatlice kontrol edin.
  • Evcil hayvanlarınızın da kene kontrolünü düzenli olarak yapın.
  • Evinizin çevresindeki çimleri kısa tutun ve yaprak yığınlarını temizleyin.

Eğer bir kene bulursanız, cımbız yardımıyla deriye en yakın noktadan dikkatlice çıkarın. Keneyi ezmemeye özen gösterin. Kene çıkarıldıktan sonra ısırık bölgesini antiseptik bir solüsyonla temizleyin. Eğer kene ısırığı sonrası herhangi bir belirti fark ederseniz, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun.