SGA: Gebelik Yaşına Göre Küçük Doğan Bebek Nedir?
SGA (Small for Gestational Age), bir bebeğin doğum ağırlığı ve/veya boyunun, gebelik yaşına göre beklenen değerlerden daha düşük olması durumunu ifade eden tıbbi bir terimdir. Genellikle, aynı gebelik haftasındaki bebeklerin büyüme eğrisinde 10. persentilin altında kalan bebekler SGA olarak kabul edilir. Bazı tanımlamalarda ise bu sınır 3. persentil olarak belirtilir.
SGA Nedenleri ve Risk Faktörleri
Bir bebeğin SGA olarak doğmasına yol açan birçok faktör bulunmaktadır. Bu nedenler genellikle üç ana kategoriye ayrılabilir:
- Anneye Ait Faktörler: Annenin yetersiz beslenmesi, kronik hastalıkları (yüksek tansiyon, diyabet, böbrek veya kalp hastalıkları), gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlar (toksoplazmoz, kızamıkçık, sitomegalovirüs gibi) ve madde kullanımı (sigara, alkol, uyuşturucu) SGA riskini artırabilir.
- Plasenta Problemleri: Plasentanın bebeğe yeterli oksijen ve besin sağlayamaması (örneğin, plasentada kan akışının azalması, plasenta dekolmanı veya plasenta previa gibi durumlar) fetal büyüme geriliğine yol açabilir.
- Bebeğe Ait Faktörler: Genetik faktörler, kromozomal anormallikler, doğumsal anomaliler veya çoklu gebelikler (ikiz, üçüz gibi) bebeklerin daha küçük doğmasına neden olabilir.
Çoğu zaman SGA'nın kesin nedeni bilinmeyebilir.
SGA Bebeklerde Görülebilecek Sorunlar ve Takip
SGA olarak doğan bebekler, doğumdan sonra bazı sağlık sorunlarıyla karşılaşma riski taşıyabilirler. Bu sorunlar arasında düşük kan şekeri (hipoglisemi), vücut ısısının düşmesi (hipotermi) ve kan hücrelerinin artışı (polisitemi) yer alabilir.
SGA bebeklerin büyük çoğunluğu (%85-90), doğumdan sonraki ilk 2-4 yıl içinde hızlı bir büyüme dönemi geçirerek yaşıtlarını yakalar. Bu duruma 'büyümede yakalama' denir. Ancak, SGA doğan bebeklerin yaklaşık %10-15'i büyümede yakalama yapamayabilir ve çocukluk dönemi boyunca kısa boylu kalabilir.
Büyümede yakalama yapamayan ve boyu 3. persentilin altında kalan SGA çocukların, en geç 3 yaşında bir çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi önerilir. Bu durumlarda, büyüme hormonu tedavisi gibi ek tedaviler düşünülebilir.
SGA bebeklerin uzun vadede obezite ve metabolik problemler gibi riskleri de olabileceği için düzenli takip ve sağlıklı beslenme önemlidir.