Şokola Nedir?
Şokola, Türkçede yaygın olarak kullanılan adıyla çikolata, kakao ağacının çekirdeklerinden elde edilen, genellikle şeker, süt ve diğer katkı maddeleriyle zenginleştirilen popüler bir gıda maddesidir. Hem katı formda bir tatlı olarak hem de sıcak içecek olarak tüketilebilir.
Şokolanın Tarihi Yolculuğu
Çikolatanın tarihi, yaklaşık 4000 yıl öncesine, Orta Amerika'daki kadim uygarlıklara dayanır. Kakao ağacının anavatanı olan bu bölgede, Olmekler, Mayalar ve Aztekler kakao çekirdeklerini keşfeden ilk topluluklardandır. Başlangıçta, kakao çekirdekleri fermente edilip öğütülerek acı ve köpüklü bir içecek olan “xocolatl” hazırlanıyordu. Bu içecek, dini törenlerde ve günlük yaşamda önemli bir yere sahipti. Aztekler için kakao çekirdekleri o kadar değerliydi ki, bir tür para birimi olarak bile kullanılıyordu.
16. yüzyılda Avrupalı kaşifler tarafından keşfedilen çikolata, İspanya'ya getirildi ve burada şeker ve vanilya gibi tatlandırıcılarla zenginleştirilerek popülerleşti. 19. yüzyıldaki Sanayi Devrimi ile birlikte, Hollandalı kimyager Coenraad van Houten'in kakao yağı ayrıştırma yöntemini keşfetmesi, daha pürüzsüz ve katı çikolataların üretilmesinin önünü açtı. Bu sayede günümüzdeki modern çikolata çeşitleri ortaya çıkmaya başladı.
Çikolata Nasıl Yapılır?
Çikolata yapımının temelinde kakao çekirdeklerinin işlenmesi yatar. Çekirdekler fermente edilir, kurutulur, kavrulur ve öğütülerek kakao kitlesi elde edilir. Bu kitlenin içerisine kakao yağı, şeker ve çikolatanın türüne göre süt tozu gibi malzemeler eklenir. Karışım, pürüzsüz bir kıvam alana kadar işlenir ve ardından temperleme adı verilen bir işlemden geçirilerek parlak ve homojen bir yapı kazanır.
Çikolata Çeşitleri
Günümüzde birçok farklı çikolata çeşidi bulunmaktadır. En yaygın olanları şunlardır:
- Bitter Çikolata: Yüksek kakao oranına sahip olup, daha yoğun ve acımsı bir tada sahiptir. Şeker oranı diğer türlere göre daha düşüktür.
- Sütlü Çikolata: Kakao, şeker ve süt tozu içerir. Kremsi dokusu ve tatlı lezzetiyle en çok tercih edilen çeşitlerdendir.
- Beyaz Çikolata: Kakao yağı, şeker ve süt tozu ile yapılır; kakao katıları içermez. İpeksi bir dokuya ve tatlı bir lezzete sahiptir.
- Ruby Çikolata: Doğal olarak pembe renkte olan ve meyvemsi notalar taşıyan yeni nesil bir çikolata türüdür.
Bunların yanı sıra, altın (gold) çikolata, meyveli çikolata, draje çikolata ve trüf çikolata gibi birçok özel çeşidi de mevcuttur.
Çikolatanın Faydaları
Özellikle bitter çikolata olmak üzere, çikolata doğru miktarda tüketildiğinde bazı sağlık faydaları sunabilir. Kakao, güçlü antioksidanlar olan flavonoidler ve polifenoller açısından zengindir. Çikolatanın bilinen faydalarından bazıları şunlardır:
- Stresi azaltmaya ve mutluluk hissini artırmaya yardımcı olabilir.
- Kalp sağlığını destekleyebilir, kötü kolesterolü düşürebilir ve kalp hastalığı riskini azaltabilir.
- Kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
- Beyin fonksiyonlarını ve beyne giden kan akışını iyileştirebilir.
- Cilt sağlığını destekleyerek güneşe karşı koruma sağlayabilir.
Ancak çikolatanın yüksek kalori ve şeker içerebileceği unutulmamalı, aşırı tüketimden kaçınılmalıdır.