Zincir Emir Tanımı
Zincir emir, finans piyasalarında birden fazla işlemin belirli bir sıraya ve önceden tanımlanmış koşullara bağlı olarak otomatik bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan gelişmiş bir emir türüdür. Bu sistemde, ilk (ana) emrin tamamen gerçekleşmesiyle birlikte, ona bağlı diğer emirler otomatik olarak devreye girer ve piyasaya iletilir.
Geleneksel borsa emir tiplerinden farklı olarak, zincir emirler genellikle aracı kurumların yazılımları tarafından sunulan bir özelliktir ve Borsa İstanbul'un resmi emir türleri arasında yer almaz.
Zincir Emir Nasıl Çalışır?
Zincir emir sistemi, yatırımcının belirlediği bir ana emirle başlar. Bu ana emir, belirli bir fiyat seviyesinden alım veya satım gibi bir koşula bağlıdır. Ana emirdeki koşullar yerine gelip emir tamamen gerçekleştiğinde, bu emre bağlı olarak tanımlanmış olan bir veya daha fazla ek emir otomatik olarak tetiklenir ve piyasaya gönderilir.
Örneğin, bir hisse senedini belirli bir fiyattan alma emri ana emir olarak verilebilir. Bu alım emri gerçekleştiğinde, otomatik olarak aynı hisse senedi için bir kar alım (take-profit) emri ve/veya bir zarar durdurma (stop-loss) emri devreye girebilir. Bu sayede yatırımcı, piyasayı sürekli takip etme ihtiyacı duymadan stratejilerini uygulayabilir.
Zincir Emirlerin Avantajları
- Otomatik İşlem Yapabilme: Yatırımcıların belirlediği koşullar çerçevesinde portföylerini otomatik olarak yönetmelerini sağlar.
- Zaman Tasarrufu: Piyasa hareketlerini sürekli takip etme zorunluluğunu ortadan kaldırarak yatırımcılara zaman kazandırır.
- Duygusal Karar Verme Riskini Azaltma: Önceden belirlenmiş stratejilere göre otomatik işlem yapıldığı için, ani piyasa dalgalanmalarında duygusal kararlar alma riskini minimize eder.
- Risk Yönetimi: Özellikle volatil piyasalarda zarar durdurma (stop-loss) ve kar alım (take-profit) stratejilerinin etkin bir şekilde uygulanmasına olanak tanır, böylece olası kayıpların önüne geçilebilir ve kazançlar korunabilir.
- Fırsatları Değerlendirme: Yatırımcı aktif olmasa bile, piyasadaki karlı alım veya satım fırsatlarının otomatik olarak değerlendirilmesini sağlar.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zincir emirler, ana emrin kısmi gerçekleşmesi durumunda tetiklenmez; ana emrin tamamının gerçekleşmesi şarttır.
- Sistemde bekleyen zincir emirlerde düzeltme veya değiştirme işlemi yapılamaz. Bir değişiklik yapılmak istendiğinde, mevcut zincir emrin tamamen iptal edilip yeni bir emir oluşturulması gerekir.
- Zincir emir girişi sırasında bakiye ve hisse senedi stok kontrolü yapılmaz; bu kontroller emir piyasaya iletildiğinde gerçekleştirilir. Bu nedenle, yetersiz bakiye veya stok durumunda emir iptal edilebilir.
- Karmaşıklığı azaltmak ve olası hataları önlemek adına, zincir emirlerin genellikle 1 veya 2 adımdan oluşacak şekilde tasarlanması tavsiye edilir.