Artrodez Ameliyatı Nedir?
Artrodez, tıpta bir eklemin cerrahi olarak sabitlenmesi veya dondurulması anlamına gelir. Bu işlemde, eklem hareketi tamamen ortadan kaldırılır ve iki kemik birbirine kaynatılarak tek bir kemik haline getirilir. Halk arasında “eklem dondurma ameliyatı” olarak da bilinir.
Neden Yapılır?
Artrodez ameliyatının temel amacı, ağrılı ve işlevini yitirmiş eklemlerde hareketi durdurarak ağrının giderilmesini ve daha stabil bir yapı oluşturulmasını sağlamaktır. Genellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
- Kronik ve şiddetli eklem ağrısı
- İleri derecede eklem kireçlenmesi (osteoartrit)
- Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları
- Travma sonrası eklem hasarları veya kırıklar
- Eklem enfeksiyonları
- Tekrarlayan eklem çıkıkları veya eklemde gevşeklik
- Doğumsal eklem bozuklukları veya deformiteler
- Protez uygulamasının mümkün olmadığı durumlar
Nasıl Yapılır?
Artrodez ameliyatı, hasarlı eklemin cerrahi olarak sabitlenmesiyle gerçekleştirilir. İşlem sırasında eklem yüzeyleri temizlenir ve iki kemik birleştirilerek kaynama sağlanır. Kemiklerin sabitlenmesi için metal plakalar, vidalar veya çiviler kullanılabilir. Bazı durumlarda kemik grefti de gerekebilir. Ameliyatın süresi, uygulanan ekleme göre değişmekle birlikte genellikle 1 ila 4 saat arasında sürer.
Artrodez, vücuttaki birçok eklemde uygulanabilir. En sık uygulandığı bölgeler arasında omurga, ayak bileği, diz, el, bilek, omuz ve parmak eklemleri bulunur.
İyileşme Süreci ve Sonuçları
Ameliyat sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 3 ila 12 ay arasında sürebilir. Bu süre boyunca kemiklerin tamamen kaynaması ve eklemin stabil hale gelmesi beklenir. Ameliyat edilen bölge genellikle alçı veya atel ile hareketsiz hale getirilir. İyileşme sürecini hızlandırmak ve eklem çevresindeki kasları güçlendirmek için fizik tedavi uygulanması önemlidir.
Artrodez ameliyatı kalıcı bir çözümdür; sabitlenen eklem artık hareket etmez. Bu durum, ağrıyı azaltmak ve daha sağlam bir yapı oluşturmak için tercih edilir. Hastalar genellikle ağrısız ve daha dengeli bir yaşam sürdürebilirler.
Riskler ve Alternatifler
Her cerrahi işlemde olduğu gibi artrodez ameliyatının da bazı riskleri ve komplikasyonları vardır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, sinir hasarı, eklemin uygun olmayan pozisyonda sabitlenmesi, kemiklerin kaynamaması (non-union) ve komşu eklemlerde kireçlenme riski sayılabilir.
Artrodez, genellikle diğer tedavi yöntemlerinin (ilaçlar, fizik tedavi, atel gibi) yetersiz kaldığı durumlarda son çare olarak düşünülür. Alternatif olarak, bazı durumlarda eklem protezi (artroplasti) düşünülebilir; ancak bu her eklem ve hasta için uygun değildir.