Basur, tıp dilinde hemoroid olarak adlandırılır ve anüs ile rektum çevresindeki toplardamarların genişlemesi ve şişmesi durumudur. Bu durum, hem iç hem de dış olarak ikiye ayrılır. İç basurlar, rektumun içinde yer alır ve genellikle ağrısızdır, ancak dışkılama sırasında kanama görülebilir. Dış basurlar ise anüs çevresindeki derinin altında oluşur ve genellikle ağrı, kaşıntı ve şişlik gibi daha belirgin belirtilere neden olur.
Basurun Nedenleri Nelerdir?
Basurun oluşumunda birçok faktör rol oynayabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Kronik Kabızlık: Tuvalette uzun süre oturmak ve dışkıyı çıkarmak için aşırı ıkınmak, anüs çevresindeki damarlara baskı yaparak basurun oluşmasına zemin hazırlar.
- Diyet: Liften fakir beslenme, kabızlığa yol açarak basur riskini artırır. Yetersiz sıvı alımı da bu durumu kötüleştirebilir.
- Yaş: Yaş ilerledikçe, basur dokularını destekleyen bağ dokuları zayıflayabilir, bu da basur oluşumunu kolaylaştırır.
- Gebelik: Gebelik sırasında artan karın içi basıncı ve hormonal değişiklikler, basur oluşumuna neden olabilir.
- Obezite: Fazla kilo, karın içi basıncını artırarak basur riskini yükseltir.
- Uzun Süre Oturmak veya Ayakta Kalmak: Sürekli aynı pozisyonda kalmak, kan dolaşımını olumsuz etkileyerek damarların şişmesine yol açabilir.
- Genetik Yatkınlık: Ailede basur öyküsü olan kişilerde bu duruma daha yatkınlık görülebilir.
Basurun Belirtileri Nelerdir?
Basurun belirtileri, basurun türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Dışkılama sırasında veya sonrasında parlak kırmızı renkte kanama.
- Anüs çevresinde kaşıntı veya tahriş.
- Anüs çevresinde ağrı veya rahatsızlık hissi, özellikle otururken.
- Anüs çevresinde şişlik veya ele gelen yumru.
- Dışkılama sırasında yanma hissi.
Bazı durumlarda, özellikle iç basurlarda, belirtiler fark edilmeyebilir veya hafif olabilir. Ancak kanama, basurun en yaygın ve dikkat çekici belirtisidir.
Basur Nasıl Tedavi Edilir?
Basur tedavisinde amaç, belirtileri hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini önlemektir. Tedavi yöntemleri, basurun şiddetine göre değişiklik gösterir:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Evde Tedavi Yöntemleri
Hafif basur vakalarında yaşam tarzı değişiklikleri genellikle yeterli olur:
- Lifli Gıdalar Tüketmek: Meyve, sebze ve tam tahıllar gibi lifli gıdalar, dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önler.
- Bol Sıvı Tüketmek: Günde en az 8 bardak su içmek, dışkının daha kolay atılmasına yardımcı olur.
- Tuvalet Alışkanlıkları: Tuvalette uzun süre oturmaktan kaçının ve dışkılama ihtiyacını ertelemeyin.
- Sıcak Oturma Banyoları: Anüs bölgesini günde birkaç kez ılık su dolu bir küvette 15-20 dakika bekletmek, ağrı ve kaşıntıyı hafifletebilir.
- Topikal Tedaviler: Reçetesiz satılan kremler, merhemler veya fitiller, ağrı ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Tıbbi Tedaviler
Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmadığında veya basur daha şiddetliyse, doktorunuz aşağıdaki tedavi yöntemlerini önerebilir:
- İlaç Tedavisi: Doktorunuz, ağrıyı azaltmak veya iltihabı kontrol altına almak için ilaçlar reçete edebilir.
- Bant Ligasyonu: İç basurlarda, şişmiş damarın etrafına bir lastik bant yerleştirilerek kan akışı kesilir ve basur zamanla düşer.
- Skleroterapi: Şişmiş damara bir kimyasal madde enjekte edilerek damarın küçülmesi sağlanır.
- Cerrahi Müdahale: Şiddetli basur vakalarında, cerrahi olarak şişmiş damarların çıkarılması gerekebilir.
Basur belirtileri yaşıyorsanız, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık profesyoneline danışmanız önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile basur belirtileri kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.