Falafel, Orta Doğu mutfağının vazgeçilmez ve dünya genelinde popülerleşen lezzetlerinden biridir. Genellikle nohut veya bakla ezmesinin çeşitli baharatlar ve taze otlarla harmanlanıp derin yağda kızartılmasıyla hazırlanan bu köfteler, hem vejetaryen hem de vegan beslenenler için doyurucu bir alternatif sunar.
Falafel Nedir?
Falafel, ana malzemesi bir gece önceden ıslatılmış nohut (veya Mısır'da bakla) olan, soğan, sarımsak, maydanoz, kişniş gibi taze yeşillikler ve kimyon, kişniş, karabiber gibi baharatlarla zenginleştirilen, top veya yassı köfte şeklinde hazırlanan ve kızartılarak pişirilen bir yemektir.
Kökeni ve Tarihçesi
Falafelin kökeni tam olarak kesinleşmemiş olsa da, en yaygın görüşe göre Antik Mısır'a dayanmaktadır. Özellikle Mısır'daki Kıpti Hristiyanların oruç dönemlerinde et tüketemedikleri zamanlarda protein ihtiyacını karşılamak amacıyla bakladan yaptıkları köftelerle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Zamanla Levant bölgesine (Lübnan, Suriye, Filistin, İsrail, Ürdün) yayılarak nohut bazlı tarifler de popülerlik kazanmıştır. Günümüzde Orta Doğu'nun her yerinde yaygın bir sokak yemeği olarak tüketilmektedir.
Temel Malzemeleri
Geleneksel bir falafel tarifi için başlıca malzemeler şunlardır:
- Bir gece önceden ıslatılmış (haşlanmamış) nohut veya bakla
- Kuru soğan ve sarımsak
- Taze maydanoz ve kişniş
- Kimyon, kişniş, karabiber, pul biber gibi baharatlar
- Tuz
- Az miktarda un veya kabartma tozu (kıvam için)
Hazırlanışı
Falafel yapımında en önemli noktalardan biri, nohutların haşlanmadan, sadece bir gece önceden suda bekletilmesidir. Haşlanmış nohut kullanmak, falafelin dağılmasına neden olabilir.
- Bir gece önceden ıslatılmış nohutların suyu süzülür ve iyice kurulanır.
- Nohutlar, soğan, sarımsak, maydanoz, kişniş ve baharatlarla birlikte mutfak robotunda pütürlü kalacak şekilde çekilir. Tamamen püre haline getirilmemesi önemlidir.
- Hazırlanan harca un veya kabartma tozu eklenir ve karıştırılır. Harcın buzdolabında en az 30 dakika dinlendirilmesi, dağılmamasını sağlar.
- Dinlenmiş harçtan ceviz büyüklüğünde parçalar alınarak top veya yassı köfte şekli verilir.
- Şekillendirilen falafeller, iyice kızdırılmış derin yağda orta ateşte, içleri de pişene kadar kızartılır. Alternatif olarak, daha hafif bir seçenek için fırında da pişirilebilir.
Servis Önerileri
Falafel, genellikle sıcak olarak servis edilir. En yaygın servis şekilleri şunlardır:
- Pita ekmeği veya lavaş içinde, taze yeşillikler, turşu, domates ve salatalık ile dürüm şeklinde.
- Yanında tahin sosu (tahin, limon suyu, sarımsak), sarımsaklı yoğurt sosu veya acı sos ile.
- Meze tabağının bir parçası olarak veya tek başına atıştırmalık olarak.