Hemogram, diğer adıyla tam kan sayımı (CBC - Complete Blood Count), kanın temel bileşenlerinin miktarını ve özelliklerini inceleyen yaygın bir laboratuvar testidir. Bu test, vücudun genel sağlığı hakkında önemli bilgiler sunar ve birçok hastalığın teşhisinde, takibinde ve önlenmesinde kritik bir rol oynar. Hemogram, sadece bir kan örneği alarak gerçekleştirilir ve sonuçları, doktorların vücudunuzdaki olası sorunları anlamasına yardımcı olur.
Hemogram Neden Yapılır?
Hemogramın yapılmasının birçok nedeni vardır:
- Genel Sağlık Kontrolü: Düzenli sağlık kontrolleri sırasında vücudun genel durumu hakkında fikir edinmek için yapılır.
- Hastalık Teşhisi: Anemi (kansızlık), enfeksiyonlar, iltihaplanmalar, lösemi gibi kan hastalıkları ve diğer birçok hastalığın teşhisinde kullanılır.
- Tedavi Takibi: Mevcut bir hastalığın tedavisinin etkinliğini izlemek ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için yapılır.
- Cerrahi Öncesi Değerlendirme: Ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumunu ve kanama riskini değerlendirmek için istenebilir.
- Belirli Belirtilerin Araştırılması: Yorgunluk, halsizlik, ateş, morarma, nefes darlığı gibi belirtilerin nedenlerini araştırmak için kullanılır.
Hemogramda Hangi Parametreler İncelenir?
Hemogram testi, kanın farklı hücre tiplerini ve özelliklerini analiz eder. Başlıca incelenen parametreler şunlardır:
Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler)
Kırmızı kan hücreleri, akciğerlerden dokulara oksijen taşımaktan sorumludur. Hemogramda şu değerler incelenir:
- Eritrosit Sayısı (RBC): Kandaki toplam kırmızı kan hücresi miktarıdır. Düşük olması anemiye, yüksek olması ise polisitemiye işaret edebilir.
- Hemoglobin (Hb): Kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijen taşıyan proteinin miktarıdır. Anemi teşhisinde en önemli göstergelerden biridir.
- Hematokrit (Hct): Kandaki kırmızı kan hücrelerinin toplam hacminin yüzdesidir.
- Ortalama Kırmızı Kan Hücresi Hacmi (MCV): Kırmızı kan hücrelerinin ortalama boyutunu gösterir. Anemi türlerinin belirlenmesinde önemlidir.
- Ortalama Hemoglobin Miktarı (MCH): Her bir kırmızı kan hücresindeki ortalama hemoglobin miktarını gösterir.
- Ortalama Hemoglobin Konsantrasyonu (MCHC): Kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin konsantrasyonunu gösterir.
- Kırmızı Kan Hücresi Dağılım Genişliği (RDW): Kırmızı kan hücrelerinin boyutlarındaki değişkenliği gösterir.
Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler)
Beyaz kan hücreleri, vücudun enfeksiyonlarla savaşan savunma hücreleridir. Hemogramda beyaz kan hücrelerinin toplam sayısı ve farklı tiplerinin oranları incelenir:
- Lökosit Sayısı (WBC): Kandaki toplam beyaz kan hücresi miktarıdır. Yüksekliği genellikle enfeksiyon veya iltihaplanma belirtisidir.
- Nötrofiller: Bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmada önemli rol oynarlar.
- Lenfositler: Viral enfeksiyonlarla ve bağışıklık sistemiyle ilgilidir.
- Monositler: Vücuttaki hasarlı hücreleri temizler ve enfeksiyonlarla savaşır.
- Eozinofiller: Alerjik reaksiyonlar ve paraziter enfeksiyonlarda artar.
- Bazofiller: Nadir görülen hücrelerdir ve alerjik reaksiyonlarda rol oynarlar.
Trombositler (Kan Pulcukları)
Trombositler, kanın pıhtılaşmasında görev alan küçük kan hücreleridir. Hemogramda şu değerler incelenir:
- Trombosit Sayısı (PLT): Kandaki trombosit miktarıdır. Düşük olması kanama riskini artırırken, yüksek olması pıhtılaşma sorunlarına yol açabilir.
- Ortalama Trombosit Hacmi (MPV): Trombositlerin ortalama boyutunu gösterir.
Hemogram Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Hemogram sonuçları, doktorlar tarafından hastanın genel sağlık durumu, tıbbi geçmişi ve mevcut belirtileriyle birlikte değerlendirilir. Her bir parametrenin normal değer aralıkları laboratuvardan laboratuvara küçük farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle, sonuçların yorumlanması için mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır. Hemogram, vücudunuzun sağlığı hakkında değerli ipuçları sunan, basit ama güçlü bir tanı aracıdır.