Huzur Hakkı Nedir?
Huzur hakkı, şirketlerin ve bazı kamu kurumlarının üst düzey yönetiminde yer alan kişilere, görevleri ve katıldıkları toplantılar nedeniyle harcadıkları zaman, emek ve üstlendikleri sorumluluklar karşılığında yapılan bir ödemedir. Türk Dil Kurumu'na göre “Belli bir konuyu görüşmek için toplanan bir kurulun üyelerine ödenen para” olarak tanımlanır. Bu ödeme, bir kâr payı dağıtımı değil, hizmet karşılığı alınan bir ücret türüdür.
Kimlere Huzur Hakkı Ödenir?
Huzur hakkı ödemeleri, şirket türüne ve iç yapısına göre farklı pozisyonlardaki kişilere yapılabilir:
- Anonim Şirketlerde: Yönetim kurulu üyelerine ödenir. Türk Ticaret Kanunu'nun 394. maddesi, yönetim kurulu üyelerine esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmek şartıyla huzur hakkı ödenebileceğini belirtir.
- Limited Şirketlerde: Müdür sıfatına sahip ortaklara ve bazı durumlarda müdür olmayan ortaklara yapılabilir. Limited şirketlerde açık bir yasal düzenleme olmamakla birlikte, anonim şirket yönetim kurulu üyelerine yapılan ödemelere benzer şekilde değerlendirilebilir.
- Kamu Kurumlarında: Kamu iktisadi teşebbüsleri ve kamu iştiraki olan şirketlerin yönetim kurulu üyeleri ile bazı devlet kurumlarında görev alan bağımsız yönetim üyeleri de huzur hakkından yararlanabilir. Bu ödemeler belirli bir üst sınırla ve onaylı mevzuata bağlıdır.
Huzur Hakkı Nasıl Hesaplanır ve Vergilendirilir?
Huzur hakkı, vergilendirmeye tabi bir ödeme türüdür ve hesaplaması brüt tutar üzerinden yapılır. Hesaplama sürecinde başlıca şu kesintiler dikkate alınır:
- Gelir Vergisi (Stopaj): Huzur hakkı, ücret geliri olarak kabul edildiğinden Gelir Vergisi Kanunu'na göre vergilendirilir. Vergi oranları, ödenen tutara göre %15'ten başlayarak %40'a varan oranlara kadar değişen artan oranlı bir sisteme sahiptir. Yıllık gelir arttıkça uygulanan vergi oranı da kademeli olarak yükselir.
- Damga Vergisi: Brüt tutar üzerinden binde 7.59 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.
- Asgari Ücret İstisnası: Güncel brüt asgari ücret tutarı, gelir vergisi ve damga vergisinden muaf tutulur.
Huzur hakkı ödemeleri, şirketler için önemli bir avantaj sunar; doğru şartlarda ve belgelere dayalı olarak yapıldığında şirketin giderleri arasında gösterilebilir. Bu durum, kurumlar vergisi matrahını azaltarak vergi avantajı sağlar. Ancak, ödemenin şirket esas sözleşmesinde belirtilmesi veya genel kurul/yönetim kurulu kararıyla onaylanması ve bordro üzerinden yapılması şarttır.
Huzur Hakkı ve Kâr Payı Arasındaki Fark
Huzur hakkı, bir hizmet karşılığı ödenen ücret iken, kâr payı şirketin elde ettiği kârdan ortaklara dağıtılan paydır. Kâr payı gider olarak gösterilemezken, huzur hakkı belirli koşullar altında gider olarak kaydedilebilir.