Konjonktivit Nedir?
Konjonktivit, göz küresinin beyaz kısmını ve göz kapaklarının iç yüzeyini kaplayan ince, şeffaf bir zar olan konjonktivanın iltihaplanmasıdır. Bu zar, gözün nemli kalmasını sağlar ve dış etkenlere karşı koruyucu bir bariyer görevi görür. İltihaplanma durumunda, gözdeki kan damarları belirginleşerek gözde kızarıklık ve kanlanmaya neden olur. Bu nedenle halk arasında ‘kırmızı göz hastalığı’, ‘göz gribi’ veya ‘göz nezlesi’ gibi isimlerle de anılır.
Konjonktivit Neden Olur?
Konjonktivitin ortaya çıkmasında çeşitli faktörler rol oynar. Başlıca nedenler şunlardır:
- Viral Enfeksiyonlar: En sık görülen nedenlerden biridir. Genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına eşlik eder. Adenovirüsler en yaygın etkenlerdendir ve oldukça bulaşıcıdır.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Bakterilerin konjonktivayı enfekte etmesiyle oluşur. Stafilokok, streptokok gibi bakteriler neden olabilir. Hijyen kurallarına uyulmaması durumunda daha sık görülür.
- Alerjik Reaksiyonlar: Polen, toz, hayvan tüyü veya kozmetik ürünler gibi alerjenlere maruz kalma sonucu gelişir.
- Tahriş Edici Maddeler: Kimyasallar (klorlu havuz suyu, temizlik ürünleri), duman, toz veya yabancı cisimler göze temas ettiğinde tahrişe neden olabilir.
- Kontakt Lens Kullanımı: Hijyen kurallarına uyulmadan kullanılan veya uzun süre takılan kontakt lensler enfeksiyon riskini artırabilir.
Konjonktivit Belirtileri Nelerdir?
Konjonktivit belirtileri, hastalığın türüne ve nedenine göre değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak şunları içerir:
- Gözde kızarıklık ve kanlanma
- Gözde kaşıntı ve yanma hissi
- Gözde sulanma
- Gözde çapaklanma (özellikle sabahları göz kapaklarında yapışma)
- Göz kapaklarında şişlik
- Işığa karşı hassasiyet (fotofobi)
- Gözde yabancı cisim hissi
Viral konjonktivitte genellikle berrak ve sulu akıntı görülürken, bakteriyel konjonktivitte sarımsı-yeşilimsi, yoğun bir akıntı olabilir.
Konjonktivit Bulaşıcı mıdır?
Konjonktivitin bazı türleri oldukça bulaşıcıdır. Özellikle viral ve bakteriyel konjonktivit, yetersiz el yıkama, enfekte bir kişinin havlusu veya kişisel eşyalarının paylaşımı yoluyla kolayca bulaşabilir. Öksürme ve hapşırma da bulaşma yollarındandır. Ancak alerjik konjonktivit bulaşıcı değildir.
Konjonktivit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Konjonktivit tedavisi, hastalığın altta yatan nedenine göre farklılık gösterir ve mutlaka bir göz doktoru tarafından belirlenmelidir.
- Bakteriyel Konjonktivit: Genellikle antibiyotik içeren göz damlaları veya merhemlerle tedavi edilir.
- Viral Konjonktivit: Çoğunlukla spesifik bir tedavi gerektirmez ve belirtiler birkaç gün içinde kendiliğinden geçebilir. Soğuk kompresler ve suni gözyaşı damlaları semptomları hafifletmek için kullanılabilir.
- Alerjik Konjonktivit: Alerjenlerden kaçınma, antihistaminik göz damlaları ve soğuk kompresler ile semptomlar kontrol altına alınır.
Erken teşhis ve doğru tedavi, kalıcı göz hasarlarını önlemek için önemlidir. Hijyen kurallarına dikkat etmek, elleri sık sık yıkamak ve gözlere dokunmaktan kaçınmak korunma yolları arasındadır.