Serklaj Nedir ve Neden Yapılır?
Serklaj, tıbbi adıyla servikal serklaj veya halk arasında bilinen adıyla rahim ağzı dikişi, gebelik sırasında rahim ağzının (serviks) erken açılmasını önlemek için uygulanan cerrahi bir prosedürdür. Normal bir gebelikte rahim ağzı, doğum zamanına kadar kapalı ve güçlü kalır. Ancak bazı durumlarda, rahim ağzı yetmezliği (servikal yetmezlik) adı verilen bir durum nedeniyle rahim ağzı zayıflayabilir ve kasılmalar başlamadan kendiliğinden açılabilir. Bu durum, düşük veya erken doğum riskini önemli ölçüde artırır.
Serklajın temel amacı, rahim ağzını cerrahi olarak güçlendirerek bebeğin anne karnında gelişimini tamamlaması için yeterli zamanı sağlamaktır.
Kimlere ve Ne Zaman Uygulanır?
Serklaj işlemi genellikle aşağıdaki durumlarda önerilir:
- Daha önceki gebeliklerde rahim ağzı yetmezliğine bağlı ağrısız düşük veya erken doğum öyküsü olanlar.
- Transvajinal ultrasonografi ile rahim ağzı uzunluğunun riskli düzeyde kısa (genellikle 25 mm veya daha az) olduğu tespit edilenler.
- Rahim ağzına daha önce geçirilmiş cerrahi müdahaleler (örneğin konizasyon, LEEP) nedeniyle zayıflamış rahim ağzı olanlar.
Serklaj, genellikle gebeliğin 12 ila 14. haftaları arasında, rahim ağzı henüz açılmadan önce koruyucu (profilaktik) amaçla yapılır. Ancak, rahim ağzında beklenmedik bir açılma veya kısalma tespit edildiğinde, gebeliğin 24. haftasına kadar acil serklaj da uygulanabilir.
Serklaj Nasıl Yapılır?
Serklaj işlemi, genellikle lokal, spinal veya genel anestezi altında hastane koşullarında gerçekleştirilir. İşlem sırasında doktor, vajinal yolla rahim ağzına ulaşarak özel dikiş materyalleriyle rahim ağzını sıkıca kapatacak şekilde bir dikiş atar.
En yaygın uygulanan serklaj türleri şunlardır:
- Transvajinal Serklaj (McDonald Serklajı): Vajinal yoldan rahim ağzına halka şeklinde dikiş atılır. En sık kullanılan yöntemdir.
- Shirodkar Serklajı: McDonald yöntemine benzer ancak dikiş rahim ağzının daha iç kısmına yerleştirilir.
- Transabdominal Serklaj: Vajinal serklajın uygun olmadığı veya başarısız olduğu durumlarda, karın üzerinden cerrahi müdahale ile rahim ağzının üst kısmına dikiş atılır. Bu yöntem daha invazivdir ve genellikle sezaryen doğum gerektirir.
Serklaj Ne Zaman Çıkarılır?
Serklaj dikişleri, genellikle gebeliğin 36-37. haftalarında veya doğum belirtileri başladığında alınır. Dikişler alındıktan sonra rahim ağzı doğuma hazırlanmak üzere gevşer ve normal doğum mümkün olabilir. Ancak abdominal serklaj uygulanan durumlarda genellikle sezaryen tercih edilir.
Riskleri Nelerdir?
Serklaj genel olarak güvenli bir işlem olsa da, her cerrahi müdahalede olduğu gibi bazı riskler taşıyabilir. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, rahim kasılmaları, su kesesinin erken açılması veya dikişin erken açılması gibi durumlar yer alabilir.