Lösemi Nedir?
Lösemi, halk arasında kan kanseri olarak bilinen, kemik iliğinde bulunan kan hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür . Bu hastalık, özellikle beyaz kan hücrelerini (lökositler) etkiler ve olgunlaşmamış veya işlevsiz hücrelerin aşırı üretimine yol açar . Anormal hücreler, sağlıklı kan hücrelerinin (kırmızı kan hücreleri, trombositler ve normal beyaz kan hücreleri) üretimini baskılayarak vücudun enfeksiyonla savaşma yeteneğini zayıflatır ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olur .
Lösemi Türleri Nelerdir?
Lösemi, hastalığın ilerleme hızına ve etkilediği kan hücresi tipine göre başlıca iki ana kategoriye ayrılır: akut ve kronik lösemiler . Her iki kategori de kendi içinde alt türlere ayrılır:
- Akut Lösemiler: Hızla ilerleyen ve tedavi edilmezse kısa sürede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen türlerdir .
- Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL): Çocuklarda en sık görülen lösemi türüdür, ancak yetişkinlerde de görülebilir . Lenfoid kökenli ilkel beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasıyla karakterizedir .
- Akut Miyeloid Lösemi (AML): Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen, miyeloid hücrelerin olgunlaşmasını engelleyerek hızla yayılan bir türdür . Yetişkinlerde en sık görülen akut lösemi türüdür .
- Kronik Lösemiler: Daha yavaş ilerleyen ve bazı hastaların uzun süre belirti göstermeyebileceği türlerdir .
- Kronik Lenfositik Lösemi (KLL): Genellikle ileri yaşlarda görülen ve lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini etkileyen bir lösemi türüdür .
- Kronik Miyeloid Lösemi (KML): Orta yaş gruplarında daha sık rastlanan ve miyeloid kökenli hücrelerin çoğalmasıyla meydana gelen bir kan kanseri türüdür .
Lösemi Belirtileri Nelerdir?
Lösemi belirtileri, hastalığın türüne ve evresine göre değişiklik gösterebilir, ancak en sık görülen belirtiler şunlardır:
- Aşırı halsizlik, yorgunluk ve solgunluk (anemiye bağlı) .
- Sık enfeksiyon geçirme ve tekrarlayan yüksek ateş .
- Kolay morarma, burun veya diş eti kanamaları gibi kanama eğilimi .
- Boyun, koltuk altı ve kasık bölgesindeki lenf bezlerinde şişlik .
- İştahsızlık ve açıklanamayan kilo kaybı .
- Kemik ve eklem ağrıları .
- Gece terlemeleri .
- Karın bölgesinde dolgunluk hissi (dalak ve karaciğer büyümesi nedeniyle) .
Lösemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Lösemi tedavisinde başarı oranı, hastalığın türüne, hücre tipine ve risk grubuna bağlı olarak değişir . Tedavi yöntemleri genellikle cerrahi müdahale içermez, çünkü lösemi kan ve kemik iliğini etkileyen bir kanser türüdür ve katı bir tümör oluşturmaz . Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
- Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için güçlü kimyasal ilaçların kullanılmasıdır .
- Radyoterapi (Radyasyon Tedavisi): Kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini durdurmak için yüksek enerjili ışınların kullanılmasıdır .
- Hedefe Yönelik Tedavi (Targeted Therapy): Kanser hücrelerinin spesifik genetik değişikliklerini veya proteinlerini hedef alan ilaçları içerir .
- İmmünoterapi: Vücudun kendi bağışıklık sistemini kanserle savaşması için güçlendiren tedavilerdir .
- Kök Hücre Nakli (Kemik İliği Nakli): Yüksek doz kemoterapi sonrası hasar gören kemik iliğinin sağlıklı kök hücrelerle değiştirilmesidir .
Tedavi süreci hastalığın türüne ve evresine göre ortalama 2-3 yıl sürebilir ve hastalar tedavi sonrası düzenli olarak takip edilir .