Podofilin, mayıs elması (Podophyllum peltatum) bitkisinin köklerinden elde edilen, topikal olarak uygulanan bitkisel kökenli bir ilaçtır. Uzun yıllardır tıbbi alanda kullanılan bu reçine, anormal dokulardaki hücre büyümesini hedef alarak etki gösterir. Güçlü bir tedavi seçeneği olması nedeniyle, uygulaması genellikle dikkatli tıbbi gözetim altında yapılmalıdır.
Podofilinin Etki Mekanizması
Podofilin, antimitotik ve sitotoksik özelliklere sahip bir ajandır. Temel etki mekanizması, hücre bölünmesini (mitoz) metafaz evresinde durdurmasıdır. Bu durum, anormal hücrelerin çoğalmasını engelleyerek, siğil gibi oluşumların dökülmesine ve epitel hücrelerinde morfolojik değişikliklere yol açar.
Kullanım Alanları
Podofilin reçinesi, başlıca insan papillomavirüsü (HPV) türlerinin neden olduğu genital siğillerin (kondiloma akuminata) tedavisinde kullanılır. Genital ve anal bölgelerde görülen bu siğillerin yanı sıra, doktorun uygun gördüğü diğer belirli cilt büyümeleri veya lezyonlar için de kullanılabilir. Ancak, el ve ayaklardaki yaygın siğiller gibi her tür siğil için uygun değildir.
Uygulama Şekli ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Podofilin genellikle sıvı bir solüsyon şeklinde doğrudan etkilenen cilt bölgesine uygulanır. Türkiye'de %25'lik solüsyonları eczanelerde hazırlanabilmektedir ve Podofilm® gibi preparatlar mevcuttur. Uygulama sırasında ilacın sadece siğil üzerine sürülmesi ve normal cilde temas etmemesi büyük önem taşır, çünkü normal ciltte tahrişe neden olabilir.
- Uygulama sonrası genellikle 6-8 saat sonra bölgenin sabunlu su ile yıkanması önerilir.
- Tedavi genellikle haftada bir veya belirli aralıklarla tekrarlanan döngüler halinde uygulanır.
- Geniş alanlara veya 0.5 ml'den fazla miktarda uygulanmamalıdır, zira nörotoksisite riski taşır.
- Anal kanal, makat etrafı ve vajina iç kısmındaki siğillere toksisitesi nedeniyle uygulanmamalıdır.
Yan Etkileri ve Kontrendikasyonları
Podofilin kullanımı bazı yan etkilere neden olabilir. Bunlar arasında uygulama bölgesinde kızarıklık (eritem), kaşıntı, yanma, ağrı, ülserasyon, ödem ve su toplaması (vezikül) yer alır. Nadiren de olsa, yüksek dozlarda kullanıldığında sistemik yan etkiler görülebilir; bunlar karaciğer, böbrek, solunum, gastrointestinal ve nörolojik sorunları içerebilir.
Podofilin kullanımı için kesinlikle kaçınılması gereken durumlar (kontrendikasyonlar) bulunmaktadır:
- Gebelik ve Emzirme: Teratojenik etkileri nedeniyle gebelikte kesinlikle kullanılmamalıdır ve emzirme döneminde de önerilmez.
- Diyabet ve Dolaşım Bozuklukları: Diyabet hastalarında veya kan dolaşımı bozukluğu olan kişilerde kullanılmamalıdır.
- İrrite veya Enflamasyonlu Cilt: Lezyon ve çevresindeki doku iltihaplı veya tahriş olmuşsa uygulanmamalıdır.
- Benler ve Doğum Lekeleri: Benler, doğum lekeleri veya malign bir nevüs ile ayırıcı tanısı yapılmamış oluşumlar üzerinde kullanılmamalıdır.
- Göz ve Mukoza Teması: Gözlere yakın bölgelerde, yüzde ve muköz membranlarda kullanılmamalıdır.
Podofilin, etkin bir tedavi yöntemi olmakla birlikte, potansiyel yan etkileri ve uygulama zorlukları nedeniyle mutlaka bir sağlık profesyonelinin gözetiminde ve talimatları doğrultusunda kullanılmalıdır.